Διαβάζοντας την Ιθάκη του Αλέξη Τσίπρα της Άντας ΨαρράΤόλμησε ο κωλοτούμπας να γράψει ένα βιβλίο 762 σελίδων και μάλιστα να είναι καλό, τεκμηριωμένο, αποκαλυπτικό, συναρπαστικό; Τόλμησε να προτάξει τα συναισθήματά του, τα δεδομένα που τον οδηγούσαν στις κρίσιμες αποφάσεις
Διαβάζοντας την Ιθάκη του Αλέξη Τσίπρα
της Άντας Ψαρρά
Τόλμησε ο κωλοτούμπας να γράψει ένα βιβλίο 762 σελίδων και μάλιστα να είναι καλό, τεκμηριωμένο, αποκαλυπτικό, συναρπαστικό; Τόλμησε να προτάξει τα συναισθήματά του, τα δεδομένα που τον οδηγούσαν στις κρίσιμες αποφάσεις που πήρε; Τόλμησε να αντιμετωπίσει με σεβασμό τους συνεργάτες και τους πολιτικούς του αντιπάλους στη μακρινή Εσπερία; Τόλμησε να εκθέσει το πώς κατάφερε μια κυβέρνηση της Αριστεράς να πραγματοποιήσει στις πλέον αντίξοες συνθήκες πολλούς από τους στόχους της και να βγάλει τη χώρα από τη χρεοκοπία; Τόλμησε να αφήσει λεφτά στα ταμεία; Τόλμησε να αναλάβει τις ευθύνες του για το πριν και το μετά;
Στην πυρά!
Το μόνο που δεν έκανε το σύστημα Μαξίμου και τα καλοταϊσμένα φερέφωνά του είναι να κατασχέσει τα αντίτυπα για λόγους ασφαλείας.
Πέρασαν όμως αρκετές ημέρες και είναι πια φανερό ότι όσοι θέλησαν έχουν πλέον διαβάσει ή έστω προχωρήσει την ανάγνωση της Ιθάκης του Αλέξη Τσίπρα. Είναι λοιπόν εύλογο ότι μπορούμε πια να συζητήσουμε επί της ουσίας για τον σχετικά πρωτότυπο -για πρώην πρωθυπουργό- τρόπο που αποφάσισε να πει ο ίδιος τη δική του αλήθεια για όλα όσα ζήσαμε όλοι μας από τότε που η χώρα χρεοκόπησε.
Η λύσσα έχει αρχίσει και κάπως καταλαγιάζει στις σελίδες των εφημερίδων και λοιπών ΜΜΕ των ομάδων αλήθειας που επέλεξαν να στήσουν τον αντι-Τσίπρα χορό με βολικά στην ακατάσχετη λασπολογία αποσπάσματα. Οι αναγνώστες του βιβλίου ήδη γνωρίζουν ότι για παράδειγμα σε κανένα κεφάλαιο δεν βρίζει ούτε προσβάλλει ο πρώην πρωθυπουργός τους συνεργάτες και συντρόφους του, ακόμα και εκείνους τους τρεις (Βαρουφάκη, Κωσταντοπούλου, Λαφαζάνη) που βρέθηκαν απέναντί του το 2015 ή προκάλεσαν με τις συμπεριφορές τους μεγάλα προβλήματα.
Ναι, υπήρξαν διαφωνίες πολλές. Όχι μόνο τη δύσκολη πρώτη χρονιά της διακυβέρνησης (2015), αλλά και τα χρόνια που βρέθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ στην αντιπολίτευση (2019-2023). Διαφωνίες στον τρόπο χειρισμού της νέας πραγματικότητας, μιας δηλαδή ολικής επανόδου των γνωστών ιδιοκτητών της εξουσίας στη χειρότερη εκδοχή της. Ακριβώς τότε που ηττήθηκε η Αριστερά και παρέδωσε τη διακυβέρνηση στη Ν.Δ. Το κόμμα που είχε κατορθώσει να σπάσει τον κρίκο της αλυσίδας και να πραγματοποιήσει τους δύσκολους στόχους, σε συνθήκες που άλλοι επέβαλλαν οδηγώντας τη χώρα στην χρεοκοπία, ακριβώς τότε, το κόμμα κουράστηκε. Η παραπέρα τακτική σε νέες συνθήκες στραβοπάτησε, οι διαφορές απόψεων δεν μπόρεσαν να συγκλίνουν και η νέα πορεία μετά την Ιθάκη έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ μπροστά σε νέες συμπληγάδες. Απέτυχε ακριβώς την ώρα που η εξουσία της Δεξιάς άρχισε να επιβάλλει ακόμα πιο αυταρχικές μεθόδους καταστολής της ελπίδας των πολλών για ένα καλύτερο αύριο, σε ένα -δυστυχώς- διαρκώς μεταβαλλόμενο απεχθές διεθνές περιβάλλον, που δεν ανέχεται τίποτε άλλο εκτός από την ακροδεξιά ατζέντα των εκφραστών του.
Η επιστροφή του Τσίπρα
Σε αυτές τις συνθήκες, με το κόμμα σε βαρομετρικό χαμηλό, δεν έγινε δυνατό να βρεθεί η νέα συνεκτική ουσία που κάποτε συγκόλλησε τις επιμέρους διαφορές και κατάφερε να εμπνεύσει και κυρίως να εκφράσει μια ολόκληρη κοινωνία, σε πείσμα όσων προσδοκούσαν την πλήρη αποτυχία. Αυτό δεν το συγχώρησε ποτέ το κατεστημένο της διαπλοκής, της διαφθοράς και του κράτους-λάφυρο στον Αλέξη Τσίπρα και στα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Κι αν τότε με την ίδια λύσσα διαμορφώθηκε το αρραγές αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο, με στόχο συνολικά την Αριστερά και τις ιδέες της, με βρόμικά όπλα και με τη βοήθεια της ολιγαρχίας και των ιδιόκτητων ΜΜΕ, σήμερα, πάνω που οι ιδιοκτήτες της χώρας ησύχαζαν από τον αριστερό εσωτερικό εχθρό ρημάζοντας το κράτος, πάνω που ησύχαζαν βλέποντας τις αξεπέραστες διαφωνίες της όλης αντιπολίτευσης, βγήκε πάλι αυτός να ταράξει τη γαλήνη!
Σε ένα βιβλίο ποταμό τόλμησε και κατέγραψε βήμα-βήμα όχι μόνο τις αξεπέραστες δυσκολίες και τα εμπόδια που έστηναν ντόπιοι και ξένοι στην προσπάθεια εξόδου από το τούνελ, αλλά έγραψε τεκμηριωμένα και για τις επιτυχίες, την πραγμάτωση βασικών στόχων, την εμπιστοσύνη που κέρδισε μια κυβέρνηση που δεν έφαγε, δεν έκλεψε, διαχειρίστηκε όσο καλύτερα μπορούσε τη δυστυχία των πολλών και ονειρεύτηκε ένα καλύτερο μέλλον. Αυτό είναι ασυγχώρητο και πρέπει όπως τότε έτσι και τώρα να πέσουμε να τον φάμε κι αυτόν και τους κινδύνους κι άλλων παρόμοιων παρενθέσεων στην εξουσία και στις τσέπες μας.
Ξαμολήθηκαν για τον λόγο αυτό τα λαγωνικά του επιτελικού ακροδεξιού μορφώματος να ξεσκίσουν το βιβλίο με κάθε τρόπο. Ο Τσίπρας βγάζει άχρηστους τους συνεργάτες του έκραζαν αρχικά τα φερέφωνα του Μαξίμου. Και τι μας νοιάζει ότι όλα αυτά είναι ψέματα; Τι μας νοιάζει αν κατ εξακολούθηση φορτώνει ο δικός μας ο Κυριάκος ανερυθρίαστα τα όσα φοβερά γίνονται στους συνεργάτες του και στα ανθρώπινα λάθη; Καλούν τώρα για συνέντευξη κάθε βουλευτή και κάθε στέλεχος της Αριστεράς εντός κι εκτός που θα βοηθούσε να τελειώνουνε με το βιβλίο. Αφού αυτό δεν έκατσε, ειδικά όταν άρχισαν να τοποθετούνται δημόσια οι πρώην υπουργοί και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, όπου κι αν βρίσκονται σήμερα, άρχισαν οι επαναλήψεις, με τα ίδια ψέματα που καταγράφονται μάλιστα και στο βιβλίο. Ολική επαναφορά! Η ομάδα βάστα Σόιμπλε τρέμει και μόνο στο άκουσμα ότι η κυβέρνηση της Αριστεράς, έστω και με τη σύμπραξη των ΑΝ.ΕΛ., κατάφερε να βγάλει την Ελλάδα σε ξέφωτο. Αυτό όμως το περιγράφει το βιβλίο με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες χωρίς να αφήνει καμία αμφιβολία στον οποιοδήποτε αναγνώστη.
Οι πολύ αριστεροί και η αλήθεια για το Μάτι
Στην εξίσωση της αυθαίρετης ή, έστω, πολύ επιπόλαιας ερμηνείας των όσων γράφει, προστέθηκαν και οι απογοητευμένοι από τον ΣΥΡΙΖΑ, οι εξ αριστερών κριτές, οι πολύ αριστεροί, όπως τους σκιτσάριζε στις γελοιογραφίες του ο αξέχαστος Γιάννης Καλαϊτζής. Προφανώς και οι εκτός του χώρου αυτού αριστεροί κρατάνε αποστάσεις ασφαλείας από το βιβλίο, με προσχήματα του τύπου δεν ζητάει πολύ συγνώμη για τα μεγάλα και τα μικρά λάθη του, δεν μετανιώνει για την κωλοτούμπα, δεν κάνει αληθινή αυτοκριτική (όχι βέβαια πως θα τους ένοιαζε) κλπ. Το ΚΚΕ αρκέστηκε στο ότι δεν θα το διαβάσει. Υπάρχει και ο κίνδυνος της μόλυνσης!
Μικρό λένε κάποιοι το κεφάλαιο για το Μάτι και χωρίς ρητή αναφορά στην απαράδεκτη επικοινωνιακή φιέστα που έδωσαν μετά την τραγωδία ενώ γνώριζαν την ύπαρξη πολλών νεκρών. Η βαριά σκιά αυτής της τραγωδίας τού στοίχισε όσο τίποτε, γράφει ο Τσίπρας, περιγράφοντας τις στιγμές πριν και μετά. Παρά τη μεθοδευμένη δε τυμβωρυχία που ακολούθησε ως η χρυσή ευκαιρία, αναντίρρητα στο Μάτι, μετά το αρχικό μεγάλο σοκ που όλοι ζήσαμε, τίποτα δεν έγινε αντικείμενο συγκάλυψης, οι πιο ειδικευμένοι διεθνείς πραγματογνώμονες κλήθηκαν άμεσα να διερευνήσουν κάθε αιτία της τραγωδίας, τα συμπεράσματα δόθηκαν αμέσως στη δημοσιότητα και η δικαιοσύνη αφέθηκε ελεύθερη να παίξει τον δικό της ρόλο. Οι συγκρίσεις της στάσης των επικεφαλής πολιτικών σε κάθε παρόμοια και μάλιστα προανεγγελθείσα τραγωδία όπως τα Τέμπη και η Πύλος ας γίνουν όμως καλύτερα από τους πολίτες που έχουν μνήμη.
Η αξία του βιβλίου
Γράφτηκαν βέβαια και τεκμηριωμένα άρθρα για το περιεχόμενο και την ουσία της έκδοσης ενώ ακουστήκαν αξιοπρεπή σχόλια στα Μέσα που ξεγλιστρούν από τις δαγκάνες της λύσσας και της στρατευμένης προπαγάνδας. Ενδεικτικά, στην Εφημερίδα των Συντακτών, το in.gr, το News 247, το Dnews κλπ. όπως φυσικά και στα κοινωνικά δίκτυα.
Ένα όμως είναι σίγουρο: το βιβλίο ξεπούλησε, έγινε αφορμή για μια αναταραχή στο βαλτωμένο πολιτικό σκηνικό και έστω και με χυδαίες ψευδολογίες τάραξε τον ύπνο των σημερινών ιδιοκτητών του κράτους. Διαβάζουμε και ακούμε και πολλές απόψεις που ασκούν την κριτική τους στο βιβλίο, χωρίς να χρειάζονται αντιλυσσικά εμβόλια. Με ελάχιστες παρορμητικές και ακραίες εξαιρέσεις μιλούν με ψυχραιμία και οι σύντροφοι του Τσίπρα είτε βρίσκονται στον ΣΥΡΙΖΑ είτε στη Νέα Αριστερά είτε σπίτι τους.
Το πρώτο δικό μου συμπέρασμα είναι ότι το βιβλίο γράφτηκε αποκλειστικά από τον Τσίπρα, είναι η δική του αλήθεια, εξηγεί τους λόγους που είχε ανάγκη να το γράψει, είναι συναισθηματικά πολύ φορτισμένο, είναι αποκαλυπτικό (με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες για τον Γολγοθά που πέρασε εκείνη η κυβέρνηση και η χώρα μπαλάκι στα χέρια των δανειστών και των ντόπιων νεοφιλελευθέρων υποστηρικτών τους).
Είναι ένα συναρπαστικό βιβλίο, ειδικά σε ολόκληρη την ενότητα Οδύσσεια και είναι κρίμα που ο μεγάλος αριθμός των σελίδων και η τιμή θα είναι απαγορευτικά για τον πολύ κόσμο που τα έζησε όλα αυτά και θα ήθελε να μάθει και ίσως να θυμηθεί το πώς βίωσε από τα μέσα ο βασικός πρωταγωνιστής τις τρομακτικές δυσκολίες και τα τείχη που υψώθηκαν, για να μην ανοίξει μια ακτίνα ελπίδας στην ελληνική κοινωνία, δηλαδή ένα ασφαλές πέρασμα, αντί για το pushback που επιδίωκαν εξαρχής ντόπιοι και ξένοι καλοθελητές. Όλη η ενότητα αυτή καθαρά φωτίζει χωρίς παραλείψεις την πραγματικότητα από το 2009 μέχρι τις δεύτερες εκλογές του 2015 μετά την τελική συμφωνία.
Ακουστήκαν πολλά για το εγώ που υπερισχύει στο βιβλίο αλλά θα μου επιτρέψετε να πω πως είναι εξαιρετικά προσεκτική η χρήση του εγώ και του εμείς, ειδικά στην περίοδο της διακυβέρνησης και σε όλα τα θετικά που προέκυψαν από αυτήν. Ο Τσίπρας παίρνει πάνω του τα όποια λάθη, τα αναγνωρίζει και αντιμετωπίζει με σεβασμό τους συνεργάτες του. Για τον λόγο αυτό ίσως οι στυλοβάτες του Μάξιμου-Μητσοτάκη προσπέρασαν αποκλειστικά με ψέματα και τώρα (όπως και τότε) την άβολη γι αυτούς αλήθεια. Την μπάζωσαν την Οδύσσεια με τη δήθεν κωλοτούμπα και το δήθεν χρέος που δημιούργησε ο ΣΥΡΙΖΑ. Τα εξηγεί με την πειστικότητα των σωστών αριθμών, σημείο προς σημείο, ο Τσίπρας, και μάλιστα παραθέτει και όλες τις λεπτομέρειες των συζητήσεων στις συσκέψεις πολιτικών αρχηγών με τον τότε ΠτΔ.
Τα ίδια επαναλάμβανε εξάλλου και στα διαγγέλματα προς τους πολίτες, ειδικά για το διακύβευμα του δημοψηφίσματος που προφανώς δεν αφορούσε την έξοδο από το ευρώ, αλλά την αντίθεση στις ωμές απειλές για μια καταστροφική για τη χώρα συμφωνία που τότε με τελεσίγραφα απαιτούσαν οι δανειστές και επικροτούσαν οι ντόπιοι εκφραστές τους. Ήταν τότε που ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε ένα μεγάλο κομμάτι από τις τάξεις του μαζί με βουλευτές και υπουργούς. Όμως, όπως θυμούνται όλοι, αμέσως μετά ζήτησε κι έκανε εκλογές για να επιβεβαιωθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στην κυβέρνηση.
Είναι δε γεγονός πως ακόμα και τους δανειστές κατάφερε να εκνευρίσει το αρραγές αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο, όταν, ενώ οι αξιωματούχοι εκπρόσωποι τους ήρθαν για να συγχαρούν την Ελλάδα το 2019 που βγήκε από τα μνημόνια και ανάσανε από το χρέος, έπεσε σκοτάδι και πλήρης αφωνία.
Δυσκολίες, αποτυχίες και μεγάλες επιτυχίες
Την πολιτικά μεγάλη αποτυχία της τότε κυβέρνησης να βάλει τάξη (και πολλά λεφτά στα δημόσια ταμεία) στην τηλεοπτική ασυδοσία, την αναλαμβάνει ο Τσίπρας μέσα στις σελίδες του βιβλίου, καλύπτοντας τον τότε υπουργό. Ήρθε όμως ο σωτήρας Μητσοτάκης και τα έδωσε όλα πίσω στους δικαιούχους, προσφέροντας μάλιστα επί πλέον πολλά εκατομμύρια με τις λίστες Πέτσα. Τι σημασία έχει το σκάνδαλο των υποκλοπών, τι σημασία έχει το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, τι σημασία έχουν τα όσα ανακαλύπτουν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί για τις ρεμούλες; Το Δεκατρία-μηδέν του Αρείου Πάγου για την ενοχή του Παππά καίει την κοινωνία!
Έχει ομολογουμένως και πολύ σασπένς η εξιστόρηση της πορείας των διεθνών επαφών του Τσίπρα, ειδικά με τον Ολάντ και τη Μέρκελ και, παρά τις δύσκολες ώρες που περνούσε τότε, είναι απολαυστική η περιγραφή των συνομιλιών τους και η αλλαγής στάσης τους στην πορεία. Κάποιες πτυχές τις έχει ήδη περιγράψει και η Μέρκελ στο βιβλίο της. Βέβαια τις δημοσιογραφικές πένες τις ενόχλησε ακόμα και το τραγουδάκι που σιγοψιθύριζε, όπως γράφει ο ίδιος, την ώρα που πήγαινε στην αγχόνη των τελεσιγράφων. Ο Κυριάκος δεν τραγουδάει, είναι σοβαρός και ασχολείται με το Τικ-τοκ!
Αναλυτική είναι και η αναφορά στην πορεία για τη Συμφωνία των Πρεσπών που εκτός των άλλων σήμανε και τη λήξη της συγκυβέρνησης με τους ΑΝ.ΕΛ, στις θετικές επαφές του με τον Ιερώνυμο για ένα διακανονισμό των σχέσεων Εκκλησίας Κράτους που όμως τις πολέμησε ολόκληρο το κατεστημένο.
Όσο για τα λάθη που αναζητούν σε κάποιες φράσεις του βιβλίου οι θαυμαστές του Κυριάκου Μητσοτάκη, αναρωτιέμαι αν έχουν διαβάσει το δικό του μοναδικό βιβλίο που όπως έχουμε αποδείξει είναι γεμάτο λάθη και σκόπιμες παραχαράξεις ιστορικών ντοκουμέντων.
Ο πληθυντικός χρησιμοποιείται από τον Τσίπρα ειδικά στο κομμάτι για τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες και τα επιτεύγματα της κυβέρνησής του σε κρίσιμους τομείς πέρα από την οικονομία, όπως η υγεία, η παιδεία, η πρόνοια, το σύμφωνο συμβίωσης, η δικαιοσύνη, οι ανεξάρτητες αρχές, οι πλουραλιστικές διεθνείς σχέσεις της χώρας, η διαχείριση του προσφυγικού, με αλλεπάλληλες κινήσεις σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, ακριβώς την ώρα που στηνόταν ο ξενοφοβικός χορός των υποτιθέμενων οπαδών της Ευρώπης. Ένας χορός που πλέον χορεύεται όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε πολλές χώρες που καταφέρνουν να πείσουν τους πολίτες, με το να τους γεμίζουν μίσος και φόβο.
Η νίκης της Δεξιάς και η επέλαση της Ακροδεξιάς
Ο Τσίπρας στα τελευταία κεφάλαια μιλάει αναλυτικά για την επέλαση της Ακροδεξιάς και προσπαθεί να απαντήσει στο γιατί η Αριστερά χάνει συνεχώς έδαφος στον ανελέητο αυτό πόλεμο του άκρατου λαϊκισμού, του αυταρχισμού, της υποβάθμισης της ζωής των πολιτών και της διαφθοράς που επιβάλλει η κυρίαρχη πλουτοκρατία.
Δίνει τη δική του εκτίμηση για τα λάθη που έγιναν ειδικά μετά το 2019, την αποκοπή των δυνάμεων του κόμματος από τις κοινωνικές του βάσεις, την αβουλία πολλών στελεχών και μελών πριν τις κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις. Αναγνωρίζει το χάσιμο πολύτιμου χρόνου που αναλωνόταν σε απαντήσεις και διευκρινήσεις στα επικοινωνιακά τεχνάσματα και στα ψέματα της καλοστημένης δεξιάς ατζέντας.
Γράφει για το πώς σε εκείνη τη φάση ειδικά όταν ξεκίνησε η πανδημία και ο απομονωτισμός της κοινωνίας το κόμμα είχε ήδη αρχίσει να φθίνει και να κυριαρχείται από τις εσωτερικές του διαμάχες που έθιγαν τη συνοχή του, ειδικά στα θέματα τακτικής. Διαπιστώνει με πίκρα ότι ενώ οι προθεσμίες και τα περιθώρια για την Ελλάδα το 2019 ήταν ασφυκτικά, με την πανδημία τα ίδια ταμεία της Ευρώπης άνοιξαν διάπλατα. Στα στημένα ψέματα με στόχους τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και τον ίδιο, τα οποία κυριάρχησαν, χάρη και στα γενναία αμειβόμενα μέσα Πέτσα, δεν πρόταξε, όπως έπρεπε, το αναμφίβολο ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς, η οποία δεν χρησιμοποίησε ποτέ ως εξουσία τα δημόσια ταμεία ούτε συμμετείχε ποτέ στο ατέλειωτο πάρτι της διαφθοράς.
Ο προσωπικός τόνος σε ότι αφορά τη διαχείριση της ήττας από το 2019 έως την απόφασή του να παραιτηθεί επιστρέφει στο τέλος του βιβλίου. Καταγράφει πώς βίωσε ο ίδιος τις συνεχόμενες εκλογικές ήττες, ποιες πρωτοβουλίες πήρε και πώς ανακόπηκε βίαια η δυναμική μετασχηματισμού του ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο που είχε τον ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Εδώ, στις σελίδες της χαμένης ευκαιρίας καταλογίζει ευθύνες και στους συντρόφους του, σε κάποιες φοβικές τάσεις του κόμματος που αρνήθηκαν τον δικό του τρόπο για τον μετασχηματισμό του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και σε προσωπικές αντιπαλότητες. Καταλογίζει ευθύνη στον εαυτό του για έλλειψη αποφασιστικότητας στις μικρές διαμάχες.
Όπως γράφει για την τελευταία περίοδο: Δεν εμπνέαμε εμπιστοσύνη, όχι γιατί λέγαμε λάθος πράγματα, αλλά γιατί ήμασταν λάθος εμείς. Περιγράφει με λεπτομέρειες το πώς και πότε πήρε την οριστική απόφαση να παραιτηθεί και τη δική του απογοήτευση.
Αν έχει λάθος ή όχι είναι θέμα για το παραπέρα. Δυστυχώς όμως για τον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ σε αυτή τη φάση το μόνο που περιγράφει την πραγματικότητα είναι το ποίημα του Μπρεχτ:
Ξέφυγα από τους καρχαρίες
και νίκησα τους τίγρεις
μʼ έφαγαν όμως
οι κοριοί
Με ολική επαναφορά, ο πληθυντικός επιστρέφει στο τι μας έδωσε το ταξίδι, για να καταλήξει στις δικές του πλέον σκέψεις, για μια νέα πυξίδα και μια Αριστερά της νέας εποχής. Κι αυτό είναι μια γερή βάση για συζήτηση, προβληματισμό και γιατί όχι, νέα όνειρα για όλους. Εξάλλου όπως και πάλι έγραψε ο Μπρεχτ:
Όλα αλλάζουν.
Να ξαναρχίσεις μπορείς και με την τελευταία σου πνοή.
Μα ό,τι έγινε έγινε.
Και το νερό που έριξες στο κρασί σου
δεν μπορείς να το ξαναβγάλεις.
Ό,τι έγινε έγινε.
Το νερό που έριξες στο κρασί σου
δεν μπορείς να το ξαναβγάλεις
όλα όμως αλλάζουν.
Να ξαναρχίσεις
μπορείς και με την τελευταία σου πνοή.
Πηγή: in.gr
